The New York based, Committee to Protect Journalists have written an open letter to the Syrian regime stating that press freedoms in Syria have not improved in the last ten years. The CPJ is an independent organisation, which promotes press freedoms worldwide by defending the rights of journalists to report the news without fear of reprisal.
CPJ'nin 30 Temmuz tarihli mektubunda şu ifadeler yer almaktadır:
Bu ay iktidara gelişinizin 10. yıldönümünü kutlarken, Suriye'de basın özgürlüğünü baltalamaya devam eden koşullara dikkatinizi çekmek için yazıyoruz. 10 yıl içinde medya için koşullar neredeyse hiç iyileşmedi; hükümet hala kimin gazeteci olup olmadığına karar veriyor, interneti filtreliyor ve eleştirel çalışmaları nedeniyle muhabirleri hapsediyor.
On yıl önce Suriye Parlamentosu önünde anayasal yemini ettikten sonra yaptığınız bir konuşmada "yapıcı eleştirinin" Suriye'yi kalkındırmanın temel direği olduğunu söylediniz. 2007 yılında, ikinci döneminiz için yemin ettiğinizde, reformun başarısının "vatandaşlara doğru bilgi sağlamakla" bağlantılı olduğunu belirttiniz. Gazetecilerin görevi de bahsettiğiniz bilgi ve eleştiriyi sağlamaktır.
Başkanlık görevini üstlenir üstlenmez hararetli ve umut dolu bir tartışma başladı. "Şam Baharı" olarak bilinen bu tartışmalarda gazeteciler ön saflarda yer aldı. Ne yazık ki çok geçmeden eleştirel sesler susturuldu ve el-Hayat'tan İbrahim Hemaidi gibi birçok önde gelen gazeteci hapse mahkum edildi. (Hemaidi Aralık 2002'de tutuklandı ve Mayıs 2003'te serbest bırakıldı).
Bugün sizden hiçbir gazetecinin işini yaptığı için parmaklıklar ardında olmamasını sağlamanızı istiyoruz.
-Hapishanedeyken yazdığı eleştirel bir makale nedeniyle aldığı 30 aylık hapis cezasını tamamlamasına rağmen tutulmakta olan serbest gazeteci Ali al-Abdallah'ın serbest bırakılması için müdahale etmeniz çağrısında bulunuyoruz.
-Yetkili makamlara Bassam Ali ve Suhaila Ismail adlı iki araştırmacı gazeteci hakkındaki suçlamaların düşürülmesi talimatını vermenizi rica ediyoruz. Bu iki gazeteci, 2005 ve 2006 yıllarında Suriye'deki Gübre Kamu Şirketi'ndeki yolsuzluklarla ilgili olarak yazdıkları raporlar nedeniyle şu anda askeri mahkemede yargılanmaktadır. Soruşturmalarında ortaya çıkan suiistimaller sonucunda bizzat hükümet tarafından şirket başkanının görevden alınmasının uygun görülmesine rağmen yargılanıyorlar.
Ülkenin Basın Kanunu'nu değiştirmenizin ve Ceza Kanunu'ndaki devlet karşıtı hükümlerin gazetecilere karşı kullanılmasına son vermenizin zamanı geldi. 2001 yılında CPJ olarak Suriye'de 1963 yılından beri yasaklı olan özel medyanın yasallaşmasını memnuniyetle karşıladık ancak aynı yıl kabul edilen Basın Kanunu'nda gazetecilere getirilen aşırı kısıtlamalar bizi rahatsız etti. Basın Kanunu hükümete basılı yayınlar üzerinde geniş yetkiler vermektedir.
-Örneğin 12. Madde, tüm özel yayınların hükümet tarafından lisanslanmasını gerektiriyor ki bu açık uçlu, şeffaf olmayan ve keyfi bir süreç. Önerilen yayının Suriye'nin "ulusal çıkarlarını" tehdit ettiği düşünülürse başvurular reddedilebiliyor ki bu muğlak bir terim ve defalarca siyasileştirilmiş bir şekilde yorumlandı.
-2003'te ticari açıdan başarılı özel bir hiciv gazetesi olan Domari'de olduğu gibi, lisanslar rutin ve keyfi olarak iptal edilmektedir. Aynı kanunun 28. maddesi, Enformasyon Bakanı'na kimin gazeteci olup olmadığına ve kimin basın kartı alabileceğine karar verme konusunda sınırsız yetkiler vermektedir.
-Yasanın 4. Bölümü, yayıncıları ve matbaaları "ülkenin güvenliğini veya egemenliğini ve bütünlüğünü ihlal" suçundan hapis cezası, para cezası ve kapatma cezasıyla cezalandırıyor. Suçun muğlak tanımı tarihsel olarak eleştirel yayınları susturmak için kullanılmıştır. 51. Madde "yanlış bilgi yaymak" için uzun hapis cezaları ve büyük para cezaları -üç yıl hapis ve 1 milyon Suriye poundu ($21,500 ABD Doları) para cezası- öngörüyor.
2007 yılında "medyadan ve diğerlerinden mevcut Basın Kanunu'ndan memnuniyetsizliklerine dair çok sayıda şikayet geldiğini" kabul etmiştiniz. O dönemde Enformasyon Bakanlığı'nın yasanın iyileştirilmesi için tavsiyelerde bulunma sürecinde olduğunu belirtmiştiniz. Sizi, kısıtlayıcı Basın Kanunu'nda uzun süredir bekletilen değişikliklerin, özellikle de yukarıda özetlenen eksiklikleri giderecek değişikliklerin yapılmasını sağlamaya çağırıyoruz.
Ayrıca Suriye'de gazetecilerin sıklıkla Ceza Kanunu'ndaki gevşek ifadeli devlet karşıtı hükümler, özellikle de 278. Madde ("Suriye'yi savaş tehlikesine maruz bırakan veya Suriye'nin yabancı devletlerle ilişkilerini bozan hükümet tarafından izin verilmeyen eylemler, yazılar veya konuşmalar"), 285. Madde ("ulusal duyguları zayıflatmak veya ırksal veya mezhepsel gerilimleri uyandırmak") ve 286. Madde ("yanlış veya abartılı bilgi yaymak") kapsamında suçlandıklarını büyük bir endişeyle belgeledik. Sizi bu muğlak tanımlı hükümlerin gazetecileri kovuşturmak için kullanılmamasını sağlamaya çağırıyoruz.
Hükümetinizin İnternet içeriğine yönelik sansürü terk etmesinin de zamanı gelmiştir. Suriye Bilgisayar Derneği'nin eski başkanı ve tanınmış bir bilgisayar ve internet meraklısı olarak, sizden devletin internet içeriğine uyguladığı sansürü sona erdirmenizi istiyoruz. Suriye Medya ve İfade Özgürlüğü Merkezi'ne göre 2009 yılında Suriye'de 241 haber ve bilgi sitesi engellendi. CPJ araştırması engellenen web sitelerinin toplam sayısının çok daha fazla olduğunu gösteriyor. Yakın tarihli bir CPJ raporu Suriye'nin 2009 yılında blog yazarı olmak için en kötü 10 ülke arasında yer aldığını ortaya koydu.
Son olarak, hükümetinizden gazetecilere yönelik rutin seyahat yasağı uygulamasına son vermesini talep ediyoruz. Haberlere göre 2008 yılında El-Cezire muhabiri Lafa Khaled ve yerel bir basın özgürlüğü grubunun yöneticisi Mazen Darwish'in seyahatleri yasaklanmıştır. CPJ araştırması çok sayıda eleştirel gazetecinin Suriye'den ayrılmasının engellendiğini göstermektedir. Sizden gazeteciler üzerindeki tüm aktif seyahat yasaklarını kaldırmanızı istiyoruz.
… we urge you to take action now to allow for a lively, critical media environment in Syria, in print and online. Thank you for your attention to these important matters. We look forward to your reply.
Saygılarımla,
Joel Simon
İcra Direktörü
Commenting on the letter, ODFS Director Ribal Al-Assad said:
“I welcome and support the CPJ letter. It is a damning indictment of the Syrian regime and its policies over the last ten years. A strong free media environment in Syria would be an investment in the long-term progress of the country. It would encourage the growth of a strong civil society, which would lead to a stable, sustainable democracy with solid social, political, and economic development. I call on the Syrian regime to end press and internet censorship and unleash social media, and release all political prisoners.”